วัคซีนเข็ม3 จำเป็นต้องฉีดหรือไม่

หากฉีดวัคซีนมีผลกระทบกับร่างกายอย่างไร

วัคซีนเข็ม3 วัคซีนเข็มกระตุ้น วัคซีนเข็ม3 จำเป็นแค่ไหน…สถานการณ์โรคระบาดโควิด-19 ยังคงระบาดอย่างต่อเนื่องในประเทศไทย ถึงแม้คนไทยส่วนใหญ่จะได้รับวัคซีนครบ 2 เข็มแล้วก็ตาม สาเหตุของการติดเชื้อโควิด-19 ยังคงเพิ่มขึ้น เกิดการการพัฒนาของเชื้อCovid-19 และวัคซีนที่เข้าสู่ร่างกายเริ่มมีประสิทธิภาพลดลง ซึ่งขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของแต่ละคนด้วย ดังนั้น การฉีดวัคซีนเข็ม3 หรือ วัคซีนเข็ม4 จึงมีความจำเป็นอย่างมาก Bangkok Hospital Rayong จึงเสนอบทความแนวทางการรับวัคซีนเข็ม3 และเข็ม4 ดังนี้

Related Content

1. หากได้รับวัคซีนครบ 2 เข็ม จำเป็นต้องกระตุ้นเข็ม3หรือไม่ ?

2. ฉีดวัคซีนเข็ม3 ควรเป็นวัคซีนประเภทอะไร ?

3. ใครบ้าง ที่ไม่ควรฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้น ?

4. หากฉีดครบ 3 เข็ม เข็มที่ 4 จำเป็นต้องฉีดหรือไม่ ?

ผู้ที่ฉีดวัคซีนครบ 2 เข็ม ต้องฉีดเข็มที่3 หรือไม่ ?

ผู้ที่ได้รับวัคซีนจำนวน 2 เข็มแล้ว จำเป็นต้องรับ วัคซีนเข็ม3 เนื่องจากร่างกายของมนุษย์เมื่อรับผลกระทบทางด้านปัจจัยภายนอก เช่น การพักผ่อนน้อย การดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุรี่ ความเครียด เป็นต้น เป็นสาเหตุที่ทำให้ภูมิคุ้มกันลดลงได้ทั้งสิ้น หรือ ภูมิคุ้มกันต่ำลงจากสภาพร่างกายตนเองก็สามารถเกิดขึ้นได้ ภูมิคุ้มจะลดลงเป็นอย่างมาก อาจไม่เพียงพอต่อการป้องกัน หรือลดความรุนแรงเมื่อติดเชื้อโควิด-19 ภายใน 3-5เดือน (แล้วแต่ชนิดวัคซีน) ดังนั้น เมื่อฉีดวัคซีนครบจำนวน 2 เข็มแล้ว แนะนำให้ฉีดเข็มที่ 3 จึงจะสามารถมีภูมิคุ้มกันเชื้อโคโรน่าไวรัสได้ดีกว่าฉีดเพียง 2 เข็ม

ฉีดวัคซีนเข็ม3 ควรฉีดเข็ม3ยี่ห้ออะไร ?

• ณ ปัจจุบัน มีหลากหลายงานวิจัยสนับสนุนว่าวัคซีน mRNA กระตุ้นระดับภูมิคุ้มกันได้ดีที่สุดและคงอยู่ได้นานกว่าวัคซีนชนิดอื่น และไม่ควรฉีดวัคซีนเชื้อตายเป็นเข็มกระตุ้น(ไม่ควรฉีดเชื้อตายเป็นวัคซีนที่3) เนื่องจากกระตุ้นภูมิได้น้อยมากและอยู่ได้ไม่นานเพียงพอ
• ผู้ที่เคยได้รับวัคซีน AstraZeneca มาแล้ว 2 เข็ม ไม่ควรฉีด AstraZeneca อีกเป็นเข็มที่ 3 เนื่องจากมีผลทำให้ระดับภูมิจะขึ้นลดลงกว่าที่ควรเป็น เนื่องจากร่างกายรู้จักไวรัสตัวพาที่เป็นส่วนประกอบในวัคซีนแล้ว และไม่จำเป็นต้องฉีด AstraZeneca ให้ครบ 2 เข็มก่อนถึงสามารถรับ mRNA ได้ กล่าวโดยสรุปง่ายๆ คือ หากมีการกระตุ้น ควรเลือกวัคซีนชนิด mRNA เป็นอย่างแรก หากยังไม่มีนวัตกรรมวัคซีนที่มีประสิทธิภาพดีกว่า หรือรุ่นใหม่กว่าออกมา

ใครบ้างที่ไม่ควรฉีดวัคซีนเข็ม3 ? (วัคซีนเข็มกระตุ้น)

1. ผู้ที่แพ้วัคซีนโควิดรุนแรงครบทุกชนิดจนไม่เหลือชนิดเทคโนโลยีของวัคซีนโควิดให้ฉีดอีก
2. ผู้ที่ตั้งครรภ์ไม่ครบ 12 สัปดาห์
3. ผู้ที่กำลังอยู่ในระยะกักตัว เนื่องจากสัมผัสผู้ป่วย (ควรกักตัว และสังเกตอาการให้พ้น 10 วัน นับจากวันสัมผัสล่าสุด จากนั้นสามารถรับวัคซีนได้ปกติ)
4. ผู้ที่กำลังป่วยโควิดโดยขึ้นอยู่กับดุลพินิจแพทย์ ส่วนใหญ่แนะนำให้หายขาดจากอาการป่วยติดเชื้อโควิด-19 ประมาณอย่างน้อย 4 สัปดาห์ก่อนไปรับเข็มกระตุ้น (นับจากวันกลับบ้านที่รักษาตัวครบ 10 วัน เป็นวันแรกของการหายดี ยกเว้น กลุ่มที่ลงปอด นอนICU หรือได้รับสเตียรอยด์ ให้นับจากวันที่มาพบแพทย์ติดตามอาการหลังจำหน่าย หรือวันครบกักตัวหลังจำหน่าย ว่าเป็นวันหายดี หรือให้อยู่ในดุลพินิจแพทย์เจ้าของไข้นั้นๆ)

หากฉีดวัคซีนครบ 3 เข็ม จำเป็นต้องฉีดเข็มที่ 4 หรือไม่ ?

• จำเป็น เนื่องจาก หลังฉีดวัคซีนเข็มที่ 3 (ที่ไม่ใช่วัคซีนเชื้อตาย) ในสถานการณ์การระบาดของโอไมคร่อน (Omicron) ภูมิคุ้มกันมักจะอยู่ได้ดีถึงดีมากประมาณไม่เกิน 2-3 เดือนเท่านั้น จากนั้น จะค่อยๆลดลง จึงมีคำแนะนำโดยสรุป คือ การฉีดวัคซีนเข็มที่ 4 ให้เว้นห่างจากเข็มที่ 3 อย่างน้อย 3 เดือนขึ้นไป โดยอาจไม่จำเป็นต้องรอถึง 6 เดือน โดยพิจารณาจากความเสี่ยงในชีวิตประจำวันและการประกอบอาชีพ ซึ่งยังไม่มีเกณฑ์ออกมาแน่ชัดว่าการเว้นช่วง 3, 4, 5, 6 เดือนเท่าไหร่จะเหมาะสมต่อระบบภูมิคุ้มกัน และร่างกายที่สุด ณ ขณะนี้
• ดังนั้น การใช้หลักการนี้กับเข็มที่ 5, 6 … ต่อไปจนกว่า ลักษณะของเชื้อที่ระบาดจะเปลี่ยนไป หรือมีวัคซีนรุ่นใหม่ เทคโนโลยีใหม่ออกมา รวมถึง การประกาศจากองค์กรระดับโลกที่กำหนดมาตรฐานการฉีดในอนาคต

สรุป แนวทางการฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้น หรือฉีด วัคซีนเข็ม3 ควรฉีดวัคซีนเชื้อเป็น หรือเรียกว่า mRNA เพื่อภูมิคุ้มกันที่สูงและมีประสิทธิภาพนาน ระยะการฉีดเข็ม3 แนะนำให้เว้นจากเข็มที่ 2 เป็นระยะ 3 เดือน ก็สามารถฉีดได้ แต่ขึ้นอยู่กับระดับความเสี่ยงแต่ละบุคคล หรือการประกอบอาชีพ สำหรับผู้ที่ฉีดวัคซีนเข็ม 3 และต้องการฉีดวัคซีนเข็มที่4 แนะนำให้เว้น 3-6 เดือนเช่นกัน หรือปรึกษาแพทย์ เจ้าหน้าที่ ชำนาญทางก่อนรับวัคซีน